اگر با دنیای نویسندگی و تولید محتوا آشنا باشید، احتمالاً بارها اصطلاح محتوای زرد را شنیده‌اید. هر روز محتواهای مختلفی را از مطالب آموزشی گرفته تا اخبار و سرگرمی را در رسانه‌ها می‌بینیم؛ برخی از این محتواها در عین مفیدبودن، مشکلات و دغدغه‌های ما را برطرف می‌کنند.
اما برخی از آن‌ها، هیچ نفعی برای ما ندارند و ذهن ما را از اطلاعات به درد نخود و اشتباه پر می‌کنند. به این محتواهای بی‌فایده، محتوای زرد می‌گویند که در این نوشته قصد داریم نگاهی عمیق به این موضوع انداخته و شما را با ویژگی‌های این نوع محتوا آشنا کنیم.
همچنین با این مسئله آشنا خواهیم شد که چطور رسانه‌ها با اطلاعات نادرست و اشتباه، افکار عمومی را به جهتی خاص سوق می‌دهند. البته همیشه نباید به محتوای زرد دید منفی داشته باشیم. چرا که احتمال دارد کارکردهای مثبتی نیز داشته باشد.
پس اگر در دنیای دیجیتال مارکتینگ فعال هستید یا با نشریات و رسانه‌ها سروکار دارید، باید توانایی تشخیص محتواهای زرد از سایر محتواها را داشته باشید. چرا که استفاده از این سبک محتوا می‌تواند صدمات زیادی را به کسب‌وکار شما وارد کند.
✅ مقاله پیشنهادی : کسب درآمد از یوتیوب چگونه است؟
✅مقاله پیشنهادی: سئو در وردپرس چیست؟
محتوای زرد چیست؟
محتوای زرد به محتوایی گفته می‌شود که هدف آن جذب مخاطب بیشتر، ترغیب به خواندن محتوا و برانگیختن هیجانات مخاطبان است. این نوع محتوا هیچ فایده دیگری ندارد و استانداردهای محتوا در آن رعایت نمی‌شود؛ بنابراین افرادی که آن را منتشر می‌کنند، هدفشان کسب سود بیشتر از طریق هیجان‌زده کردن افراد است. به رسانه‌هایی هم که این سبک از محتوا را منتشر می‌کنند، رسانه زرد یا روزنامه‌نگاری زرد (Yellow journalism) می‌گویند.
وقتی بحث محتوای زرد به میان می‌آید، فقط محتواهای نوشتاری مطرح نمی‌شود. بلکه این مسئله می‌تواند به ویدئوها، تصاویر و سایر رسانه‌ها نیز تعمیم پیدا کند.
پس می‌توان نتیجه گرفت، این محتوا فایده خاصی برای مخاطب ندارد و هدف دیگری را دنبال می‌کند.
منظور از فایده در دنیای محتوا، کمک به مخاطب برای داشتن زندگی بهتر است. به طور مثال، خواندن محتوای آموزش تعمیر لپ‌تاپ کمک می‌کند تا مشکلات لپ‌تاپ را برطرف کند. با تماشای یک فیلم انگیزشی، قدم اول برای شروع را بردارد. با گوش‌کردن به یک پادکست، مشکلات روحی خود را برطرف کند. یا با یادگیری یک مهارت، درآمد بیشتری را به دست آورد.
حتی با تماشای یک محتوای سرگرم‌کننده مثل کلیپ‌های خنده‌دار، سفرنامه‌ها، وبلاگ یا گفتگوهای طنز، احساس بهتری پیدا کند؛ بنابراین محتواهای سرگرم‌کننده نیز به‌نوعی برای ما فایده دارند و جزو محتوای زرد به‌حساب نمی‌آیند. همچنین ممکن است یک سری از محتواها برای گروه خاصی از افراد دارای فایده باشد؛ ولی برای گروه دیگر آن را بی‌فایده بدانند.
علاوه بر محتوای زرد، نوعی دیگری از محتوا با نام تله کلیک (Clickbait) وجود دارد که باهدف افزایش کلیک، شهرت یا گرفتن لایک منتشر می‌کنند.
«راز قتل سلبریتی مشهور»، «دریافت وام فوری ۱ روزه با یارانه» و «بازیگر معروف به رسوایی اخلاقی متهم شد» از جمله محتواهای زرد در سطح اینترنت هستند.
چرا رسانه‌ها از محتوای زرد استفاده می‌کنند؟
تولیدکنندگان این نوع محتوا سعی می‌کنند با نوشتن تیترهای جنجالی و مانور دادن بر روی حواشی یک خیر، توجه مخاطبان را به یک خبر جلب کنند. به همین منظور سعی می‌کنند اخبار مربوط به اتفاقات تلخ جامعه، زندگی خصوصی افراد مشهور، حواشی بازیگران و رسوایی‌های اخلاقی را پوشش دهند.
بنابراین، حاشیه و بزرگ‌نمایی دو اصل اساسی برای درست‌کردن چنین محتواهایی هستند. البته علاوه بر این دو مورد، استفاده از عکس‌ها و تیترهای خاص باعث برانگیختن احساسات مخاطب می‌شود. در نتیجه محتوای زرد در همه جای متن یا ویدئو می‌تواند وجود داشته باشد.
✔️مقاله پیشنهادی : متن جذاب برای بایو اینستاگرام
✔️مقاله پیشنهادی : آموزش نصب تگ منیجر روی سایت
مهم‌ترین ویژگی‌های محتوای زرد
این نوع محتوا ویژگی‌های زیادی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- استفاده از احساسات و هیجان: یکی از روش‌های افزایش فروش در بازاریابی، استفاده از احساسات مخاطبان و تحت‌تأثیر قراردادن آن‌ها است. اما در محتوای زرد از این مسئله بیش از حد استفاده می‌کنند تا به بازدید بیشتر دست پیدا کنند.
- جلب‌توجه: ویژگی دیگری که محتوای زرد دارد، استفاده از تیترهای درشت، علامت‌های خاص و رنگ‌های جیغ است. با این کار تا حد زیادی توجه مخاطب را به خود جلب می‌کنند.
- بزرگ‌نمایی: ترفند دیگری که تولیدکنندگان محتوای زرد به کار می‌برند، استفاده از کلمات اغراق‌آمیزی همچون خفن، افتضاح، مخفیانه، بزرگ‌ترین و مواردی ازاین‌دست است. البته علاوه بر تیتر، از این کلمات در متن یا محتوای ویدئو نیز استفاده می‌کنند.
استفاده از مسائل روز: برای اینکه محتوای تولید شده بیشتر دیده شود، آن را به مسائل روز مرتبط می‌کنند. به طور مثال هنگامی که اتفاقی در جامعه می‌افتد، افراد در شبکه‌های اجتماعی از هشتگ‌های مرتبط با آن در زیر پست‌های خود استفاده می‌کنند تا بازدید پست‌هایشان بیشتر شود. - جنجال‌سازی: ویژگی بعدی که در محتواهای زرد شاهد آن هستیم، جنجال‌سازی و حاشیه‌سازی است. به طور مثال «رابطه مشکوک دو بازیگر» از جمله تیترهایی است که می‌تواند علاوه بر جنجال‌سازی، حس کنجکاوی مخاطبان را به کار بیندازد.
ورود به حریم خصوصی: یکی دیگر از مسائلی که در محتوای زرد وجود دارد، ورود به حریم خصوصی افراد است. به طور مثال، فلان سلبریتی برای تفریح به کجاها می‌رود، با چه کسی رابطه دارد. ورود به حریم خصوصی در قالب‌های مختلفی همچون عکس، متن یا ویدئو اتفاق می‌افتد. - برانگیختن حس کنجکاوی افراد: ترفند دیگری که در محتوای زرد به کار برده می‌شود، فعال‌کردن حس کنجکاوی افراد با نوشتن تیترهای مبهم است.
تولید و انتشار محتوای زرد چه پیامدهایی دارد؟
با رشد و گسترش اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، تولید این سبک از محتوا بیشتر از گذشته شده است. تولید محتوایی که هیچ فایده‌ای برای مخاطب ندارد، اثرات منفی زیادی بر زندگی مردم و جامعه می‌گذارد. به همین دلیل توصیه می‌کنیم به سراغ این نوع محتوا نروید. شاید در ابتدا باعث رشد درآمد و افزایش بازدیدکنندگان شود، اما در طولانی‌مدت اثرات مخربی را در پی خواهد داشت.
برخی از معایب تولید محتوا به این سبک عبارت‌اند از:
- بی‌اعتماد کردن مخاطبان: مشتریان و مخاطبان وفادار نقش بسیار مهمی در رشد کسب‌وکارتان دارند. زمانی که توجه مخاطبان را با محتوای زرد جلب می‌کنید؛ اما آن‌ها چیزی بر خلاف آن را مشاهده می‌کنند، اعتمادش را برای همیشه از دست می‌دهد.
- ارائه اطلاعات نادرست: یکی دیگر از اثرات منفی که این سبک از محتوا دارد، پخش اطلاعات نادرست در جامعه است. برخی از رسانه‌ها فقط به دنبال جلب‌توجه مخاطبان و افزایش بازدید هستند و به صحت محتوا اهمیتی قائل نیستند. این اطلاعات نادرست گاهی مواقع ممکن است جان افراد و زندگی آن‌ها را به خطر بیندازد. به طور مثال اگر اطلاعات نادرستی برای درمان یک بیماری منتشر شود، عواقب جبران‌ناپذیری خواهد داشت.
- آسیب به زندگی شخصی افراد: محتواهای زرد، مردم را نسبت به افراد مشهور و سلبریتی‌ها بدبین می‌کند. این مسئله باعث سرخوردگی این افراد شده و زندگی خصوصی آن‌ها تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد.
- آسیب به سئو سایت: زمانی که کاربران سایت متوجه اشتباه بودن اطلاعات می‌شوند، احتمال برگشت دوباره آن‌ها به حداقل می‌رسد. در نتیجه با پایین آمدن میزان بازدید و نرخ پرش، رتبه سایت در نتایج جستجو نیز افت می‌کند.
- آسیب به کسب‌وکارها: پخش اطلاعات نادرست باعث آسیب به کسب‌وکارها نیز می‌شود. فرض کنید در مورد یک کسب‌وکار خاص اطلاعات اشتباهی منتشر کرده‌اند و دید کاربران نسبت به آن منفی شده است. حتی اگر بعدها این خبر تکذیب شود، بد بودن آن در ذهن بسیاری از مخاطبان باقی می‌ماند.
دقت داشته باشید که محتوای زرد همیشه اطلاعات نادرست ارائه نمی‌دهد. گاهی مواقع ممکن است این اطلاعات کاملاً درست باشند، اما هیچ فایده خاص و مشخصی ندارند. همچنین علاوه بر موضوع، روش بیان نیز می‌تواند باعث زرد شدن یک محتوا شود. به این صورت که حاشیه را مهم‌تر جلوه می‌دهند تا احساسات و عواطف را درگیر کنند.
آیا محتوای زرد فایده‌ای برای مخاطب دارد؟
تا الان متوجه شدیم که محتوای زرد چیست و چه ویژگی‌هایی دارد. اما سؤال اینجاست، چرا برخی سایت‌ها و روزنامه‌ها بازهم از این روش استفاده می‌کنند؟ انتشار محتوای زرد چه فایده‌ای برای آن‌ها دارد؟
کسب‌وکارها و رسانه‌ها از این نوع محتوا برای جلب‌توجه مخاطبان، افزایش بازدید وب‌سایت و بیشترشدن خرید روزنامه استفاده می‌کنند. در واقع هر چقدر تعداد بازدید سایت بیشتر باشد، میزان فروش و درآمد نیز بیشتر خواهد شد. به همین دلیل است که برخی از افراد به استفاده از محتوای زرد روی آورده‌اند.
در حال حاضر نیز برخی از اینفلوئنسرها و سلبریتی‌ها با حاشیه‌سازی و پرداختن به حواشی، تعداد فالوورهای خود را افزایش داده و درآمد خود را بیشتر می‌کنند.
اما اگر می‌خواهید ارزش و اعتبار برندتان بیشتر شود و افراد اعتماد زیادی به شما داشته باشند، هرگز به سراغ محتوای زرد نروید. اگر به افرادی که با این سبک به درآمد رسیده‌اند توجه کنید، بعد از مدتی کاملاً محو می‌شوند و هیچ اثری از آن‌ها باقی نمی‌ماند.
آیا می‌توان محتوای سطحی را زرد نامید؟
یک سری از آموزش‌ها و مطالب در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی هستند که به‌صورت سطحی برخی موارد را مطرح می‌کنند. مثلاً با ریختن سیب‌زمینی در ماهیتابه و قراردادن چند قارچ بر روی آن پیتزا درست می‌کنند. اگر اهل شبکه‌های اجتماعی باشید، احتمالاً مدل‌های مختلفی از این محتواها را دیده‌اید. این آموزش‌ها را معمولاً افرادی تماشا می‌کنند که دانش تخصصی در آن زمینه ندارند.
در نگاه افراد متخصص و حرفه‌ای شاید این سبک از تولید محتوا فایده خاصی نداشته باشد و از نگاه آن‌ها زرد به نظر برسد. اما با تعریفی که از محتوای زرد بیان کردیم، چون این محتواها دارای فایده هستند، پس زرد حساب نمی‌شود، زیرا افرادی که توان مالی کمی دارند یا زمان کافی برای یادگیری تخصصی را ندارند، مخاطب آن محسوب می‌شود.
در نهایت می‌توان گفت، تا زمانی که یک محتوا باعث گمراهی انسان‌ها نمی‌شود و برای آن‌ها دارای فایده است، محتوای زرد به‌حساب نمی‌آید. با این حساب، محتوای روزمرگی و خاطراتی که افراد می‌نویسند، محتوای زرد نیست؛ چرا که برخی افراد از آن‌ها الهام می‌گیرند و لحظات خود را سپری می‌کنند.
چطور محتواهای زرد و آسیب‌زا را شناسایی کنیم؟
راهکارهایی که در ادامه گفته می‌شود، شاید بدیهی و ساده به نظر برسند. اما با کمک آن‌ها می‌توانید بسیاری از محتواهای زرد را شناسایی کنید.
- فکر کنید: اولین و ساده‌ترین راه، فکرکردن است. با کمی فکرکردن به محتوایی که وجود دارد، می‌توانید درست یا غلط‌بودن آن را تشخیص دهید. به طور مثال وقتی یک نفر وعده کسب درآمد بدون هیچ کاری را می‌دهد، به‌احتمال زیاد قصد کلاهبرداری دارد.
- صبر؛ کلید حل مشکلات: قبل از عمل‌کردن به محتوای خبر یا تصمیم برای انتشار آن، کمی صبر کنید. معمولاً بعد از گذشت مدت کوتاهی، درستی یا اشتباه بودن خبر مشخص می‌شود.
- جستجو در منابع معتبر: برای بررسی صحت یک محتوا، آن را در منابع معتبر جستجو کنید.
- به تیترها اکتفا نکنید: بسیاری از افراد عادت دارند فقط تیتر اخبار را بخوانند. اما خیلی وقت‌ها تیر اخبار را طوری می‌نویسند که هیچ ارتباطی با محتوای آن ندارد.
از خودمان شروع کنیم!
ما آدم‌ها گاهی وقت‌ها سهواً محتواهایی را منتشر می‌کنیم که از صحت آن‌ها اطمینان نداریم. این مسئله باعث می‌شود تا اطلاعات نادرستی در اختیار مخاطب قرار بگیرید. به همین دلیل توصیه می‌کنیم قبل از انتشار محتوا، با کمی جستجو و جمع‌آوری اطلاعات از منابع معتبر، اطمینان بیشتری به دست آورید. چنانچه متوجه شدید اطلاعات غلط است، بعد از اعمال تغییرات آن را منتشر کنید.
همه ما در قبال محتوایی که منتشر می‌کنیم مسئول هستیم.
در این نوشته سعی کردیم موضوع محتوای زرد چیست و چه ویژگی‌هایی دارد را به طور کامل بررسی کنیم. خوشحال می‌شویم تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
